Алла елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) ауыз аштырудың сауабы жайында: «Кімде-кім ораза ұстаушының аузын аштырса, ораза ұстаған адамның сауабындай сауапқа ие болады» деген (Тирмизи, 735).
Ауызашарды әркім жағдайына қарай жасайды. Ең бастысы ысырапқа жол бермей үйінде, дәмханаларда, мешіттерде т.б. орындарда өткізе алады. Дастархан жаюға шамасы келмесе, Алланың разылығын табу, сауапқа кенелу ниетімен бір құрма немесе бір кесе су берумен де ауыз аштырғандай сауапқа ие болады. Алла елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Бір құрмамен ауызашар берген адамға да, тек сумен ғана ауыз аштырған адамға да, аздаған сүт берген адамға да бұл сауап жазылады», – деген (Бәйһақи).
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы еліміздегі төтенше жағдайға байланысты Рамазан айында ауызашар беру мен өткізу тәртібіне қатысты арнайы Үндеу жолдаған болатын. Осы үндеуге сәйкес ауызашар дастарқанын өткізудің арнайы тәртібі белгіленді. Яғни елімізде төтенше жағдайға байланысты Рамазан айында қоғамдық орындарда, дәмханаларда мешіттерде т.б. мекемелерде ауызашар беру уақытша тоқтатылады. Мұндағы басты мақсат – індеттің таралуының алдын алу және өзінің және өзгенің денсаулығына залал тигізбеу. Сондықтан карантин мерзімінде әркім өз шаңырағында отбасы мүшелерімен ауызашар өткізгені дұрыс.
Ардақты Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Ораза ұстаушының аузын аштырса» деген сөзінен түсінетініміз ауыз аштыру үйге, басқа да орындарға дастарқан жайып, ауызы берік адамдарды шақыру ғана емес. Жағдайды ескере отырып мейрамханаларға тапсырыс беріп, ауызы берік адамдарға тарату, әлеуметі төмен отбасыларға азық-түлік тарату ы, ауызашарды ауызы берік адамдарға қаржылай беру арқылы да ауыз аштыруға болады. Ауызашар берудің түрін тек дастарқан жаюмен ғана шектеуге болмайды. Жоғарыда айтылған ауызашар беру түрлерімен де ораза ұстаған адамның сауабына ортақтасуға болады.
Мұнымен қоса, ауыз бекіткен адам ауызашар сәтінде дұғалары қабыл болатынын ескере отырып, шын жүрегімен Аллаға жалбарынып, дүние-ақыретіне қажетін сұрап, бұл індеттің тез жойылуын, ауырған адамдарға шипа беруін, елдің амандығын, жұрттың тыныштығын сұрағаны жөн.
Медет ҚҰРСАҚОВ,
ҚМДБ Шариғат және пәтуа бөлімінің маманы
“Мұнара” газеті, №8, 2020 жыл